مبارزه با مگس ها در دامداري و مراتع كشاورزي
در مناطق آلوده مانند دامداري ها و مراتع كشاورزي هرگونه كوشش براي جلوگيري از خسارت اين آفت بايد همگاني و عمومي باشد.
از زندگي اين آفت چنين استنباط مي شود كه يكي از ساده ترين راه مبارزه و دفع پشه و مگس از بين بردن لاروها در مرحله استقرار زير پوست مي باشد و كشاورزان اغلب به اين طريق عمل مي كنند. ولي بايد دانست كه در اين مرحله حشره خسارت خود را وارد كرده است. بعلاوه اگر در حين عمل در زير پوست له شود و محتويات بدن آن داخل خون دام گردد، ايجاد مسموميت و نوعي Anaphylaxy مي كند. با وجود اين اگر به مقياس وسيع و با همكاري همه دامداران منطقه و زير نظر راهنمايان دامپزشكي صورت گيرد، از نظر پائين آوردن خسارت آفت در سال بعد مؤثر است، كاربرد حشره كش «دريس » يا انواع ديگر رتنون (Rotenone) كه 5/4 درصد ماده مؤثره داشته باشد و به نسبت يك كيلوگرم در ۱۰۰۰ ليتر آب همراه با حدود يكصد گرم صابون مايع بسيار مؤثر واقع مي شود و مي توان با اين محلول به كمك يك اسفنج يا گوني تمام پشت دام را به طور كامل شست. اين عمل بايد در اواخر زمستان و قبل از خارج شدن لاروها از بدن دام صورت گيرد. بهتر است عمل شستشو حداقل چهار بار و از اواسط فروردين و به فاصله
15-20 روز انجام پذيرد . ضماد پماد5/0 تا 5/2 درصد روتنون يا مواد مشابه در ناحيه پشت دام نيز مؤثر است. يكي از اقدامات حفاظتي مؤثر پناه دادن دامها در ساعات گرم روز در محيط هاي سربسته است. اين حشرات بهيچ وجه قادر نيستند كه در فضاهاي سر پوشيده به دام حمله كنند. در محل هاي آلوده بهتر است دامها را در صبح زود و هنگام عصر و شب در در مراتع رها كنند
سابقاً بيني گوسفندان را در موقع لارو ريزي مگس ها كه مدت نسبتا كوتاهي است با تركيبي به نام قطران كاج (Pine tar) چرب مي كردند. در دامداري هاي وسيع قطعات سنگ نمك را كه مورد علاقه گوسفند زنده است در سوراخ هايي كه دهانه آنها به اندازه قسمت جلوي پوزه گوسفند است و در عمق ۱۰ سانتي متري قرار مي دهند و ديواره اين سوراخها را با تركيب مذكور آغشته مي كردند. گوسفندان براي استفاده از نمك پوزه خود را داخل اين سوراخها نموده و به ماده مذكور آلوده مي نمودند كه براي مگس ها فراردهنده است. داروهايي نيز براي تزريق به دامهاي آلوده توصيه مي شود كه بايد به دامپزشكان مراجعه نمود.
.Hypoderma bovis L گونه اي است كه در گاوها و ندرتاً درگاوميش ايجاد خسارت مي كند. اين حشره گاهي در خانواده Typoclerrnatidae طبقه بندي ميشود، بيشتر در نواحي كوهستاني و سردسير ايران انتشار دارد. اين حشره زمستان را به صورت كرمهاي سنين آخر در زير پوست گاو، اغلب در ناحيه پشت بسر مي برند، در چنين حالتي در پشت دام ها برآمدگي هائي به اندازه سر انگشت شصت مشاهده مي شود. اين برآمدگي ها از اواسط زمستان به تدريج ظاهر مي شوند و در اوايل بهار به حداكثر رشد خود مي رسند، به محض استقرار لاروها در زير پوست، كيست مخصوصي اطراف بدن آن را فرا مي گيرد و بافت اطراف كيست متورم مي شود. ظاهراً لاروها از ترشحات داخلي همين كيست ها تغذيه مي كنند.
بعلاوه لاروها در محل استقرار سوراخ كوچكي در پوست دام ايجاد كرده و از آن طريق هواي مورد نياز براي تنفس خود را تامين مي كنند. معمولا قسمت انتهايي بدن لاروها مجاور اين سوراخ قرار دارد. لاروها حدود دو ماه را زير پوست مي گذرانند و در اين فاصله طول آنها به حدود 25 ميليمتر و قطر يك سانت مي رسد. بدين ترتيب پوست بدن حيوان را خراب مي كنند و آن قسمت از پوست حيوان را كه بهترين چرم ها را از آن ميسازند از بين مي برد. لاروها پس از پايان دوره تغذيه خود تغيير رنگ داده و از سفيدي به رنگ قهوه اي تيره تا سياه در مي آيند و با فشار از قسمت انتهائي، از سوراخ پوست گاو خارج شده و به زمين مي افتند و در داخل خاك يا داخل كود تبديل به پوپاريم مي شوند. حدود پنج هفته بعد حشرات كامل ظاهر مي شوند كه مصادف با اواخر بهار و اوايل تابستان در نواحي كوهستاني مي باشد. حشرات كامل در ساعات گرم روز فعال هستند و اگرچه تغذيه نمي كنند ولي پس از جفتگيري به منظور تخم گذاري در محل استقرار دامها در پرواز هستند. اين حشرات صداي پرواز نسبتاً مشخص دارند و ظاهراً براي دامها شناخته شده و ترسناك است. به طوري كه در صورت آزاد بودن پا به فرار مي گذارند. حشرات ماده پرواز سريع دارند و با سرعت خود را به روي شكم يا پاهاي حيوان رسانده و تخم هاي خود را در بين موهاي جانور مي چسبانند.
ظاهراً اين حشرات در داخل اصطبل و محيط هاي بسته نمي توانند دامها را مورد حمله قراردهند، به همين لحاظ دام هائي كه وجود پارازيت را در اطراف خود احساس مي كنند به به داخل محيطهاي بسته و حتي داخل نهرها و بركه هاي آب پناه مي برند. هر حشره ماده تا حدود ۸۰۰ تخم مي گذارد. گاهي ممكن است درقسمت قدامي يك مو، چندين تخم مشاهده شود. تخمها به فاصله 5 تا ۷ روز باز مي شوند و لاروها پس از خروج از تخم، پوست حيوان را سوراخ كرده و به فاصله يكي دو ساعت از آن عبور مي كنند. نفوذ لاروها به زير پوست خارش فراوان را در دام ايجاد مي كند. لاروها بزودي خود را به ديواره هاي مري و ناي مي رسانند. در دام هايي كه در اواخر تابستان و پائيز كشتار مي شوند در محل ناي اغلب اين كرم ها مشاهده مي شوند. لاروها دراين حالت خيلي متحرك هستند تا به وسيله گلبول هاي سفيد مورد هجوم قرار نگيرند و ظاهرا در قسمت بافت هاي پيوندي پراكنده مي باشند. از اوايل زمستان لاروها به سمت پشت دام حركت كرده و در زير پوست مستقر مي شوند.
يكي از به روز ترين راه هاي مدرن مبارزه با پشه و مگس در دامداري ها و مراتع كشاورزه استفاده از دستگاه دفع حشرات التراسونيك است كه با ايجاد امواج فراصوت اقدام به فراري دادن اين حشرات ميكند